۱۰ مزیت کتابخانه نسبت به اینترنت

«به لطف اینترنت، ما دیگر نیازی به کتابخانه و کتابدار نخواهیم داشت.» احتمالا شما بارها جملاتی مانند این را شنیدهاید. در آوریل ۲۰۰۱، مجله «امریکن لایبرریز» مقالهای از مارک هرینگز را با عنوان «ده دلیل برای آن که چرا اینترنت جایگزینی برای کتابخانه نیست» منتشر کرد. از آن هنگام تا کنون، فناوری پیشرفتهای زیادی داشته است. اما حتی هوشمندترین نسل گوشیهای تلفن همراه با محدودیتهایی مثل پرداخت هزینه اشتراک، اخبار جعلی، شایعات توئیتری و دیگر ایرادهای زندگی آنلاین روبرو هستند. در زیر، ده دلیل را برای اثبات این موضوع آوردهایم که «چرا کتابخانهها هنوز بهتر از اینترنت هستند.»
- کتابخانهها فضای امنتری دارند. اینترنت، اغلب به شیوههای مفرح و سودمند از جمله منافع و علائق مشترک (مثل وبلاگهای فعال در حوزه فرهنگ پاپ، سایتهای طرفداران و هواداران یک گروه موسیقی، باشگاه ورزشی و ...) و یا چالشهای مشترک (مثل گروههای حامی و اسپانسرهای آنلاین) مردم را گرد هم میآورد. اما تهدیدات و آزارهای آنلاین و یا نشر شایعات و اخبار جعلی در فضای مجازی، باعث میشود تا بسیاری از افراد از بحث و جدل با کسانی که با آنها هم عقیده نیستند، و یا از اشتراک گذاری نظرات خود در فضای مجازی اکراه داشته باشند. کتابخانه اما مکانی است که مردم را به شیوهای سازنده دور هم جمع میکند و از همگان استقبال میکند.
- کتابخانهها به تاریخ احترام میگذارند. صفحات وب، ناپایدار هستند و از بین رفتن یک لینک (به دلایل مختلفی مثل حذف، تغییر نام یا خرابی صفحه ارجاعی لینک) مساله مهمی است. محتوای مجموعههای کتابخانه اما ثبات بیشتری دارد. اقلام چاپی عموما روی کاغذهای عاری از اسید منتشر میشوند و تجزیه یا فاسد نخواهند شد. به علاوه، کتابخانهها پیشگام راهی شدهاند که با خدماتی مثل بایگانیهای اینترنتی ثبات مشابهی را برای فضای وب فراهم آورند.
- کتابخانهها منابع عمده و تاثیرگذار را دیجیتالی میکنند. اگرچه رسیدگی به مصنوعات تاریخی ارزشمند و مهم است، اما دستکاری فیزیکی مکرر میتواند به آنها آسیب برساند. ایجاد نسخههای دیجیتالی از کارهای مهم تاریخی و در دسترس قرار دادن آنها به شکل آنلاین یک راهکار مناسب برای این مساله است. پروژههای دیجیتالیزه کردن کتابخانهها همچنین اطلاعات را در دسترس آن دسته از مردم قرار میدهد که منابع کافی برای مسافرت و حضور فیزیکی در یک کتابخانه مشخص، در اختیار ندارند. اگرچه اینترنت پلتفرمی است که این پیشرفتها را ممکن میسازد، اما این کتابدارها هستند که کار تبدیل منابع به نسخههای دیجیتالی و مدیریت و ارائه آنلاین آنها را بر عهده دارند.
- کتابخانهها پیشگام دسترسی آنلاین به اطلاعات پژوهشی و دانشگاهی هستند. جنبش «دسترسی باز» مقالات دانشگاهی را در اختیار تمام خوانندگان آنلاین قرار میدهد و کتابخانهها برای بیش از یک دهه، پشتیبان این جنبش بودهاند. دسترسی آزاد به مقالات دانشگاهی، به ویژه در مورد گزارشهای تحقیقات پزشکی – تحقیقاتی که بودجه آنها اغلب از محل مالیات مردم تامین شده است- اهمیت زیادی دارد.
- کتابخانهها ناشر هم هستند. ناشرین نشریات پژوهشی و دانشگاهی کماکان ارائه کننده اصلی ژورنالها و کتابهایی هستند که توسط پژوهشگران و اهالی دانشگاه تالیف شده است. اما کتابخانهها نیز به تدریج دارند به جرگه ناشرین ملحق میشوند. یک نمونه از این روند که در بین کتابخانههای دانشگاهی شناخته شده است، ابتکاری موسوم به «بایگانی سازمانی» است که به جمعآوری و نگهداری طیف وسیعی از برونداد علمی و پژوهشی دانشگاهها و کالجها از جمله دادههای مورد استفاده در تحقیقات علمی، کدهای کامپیوتری مورد استفاده در طراحی نرمافزارها و گزارش کنفرانسهای علمی میپردازد.
- کتابخانهها ایجاد کننده فضای کاری هستند. فضاهای کاری در کتابخانهها که با واژه «میکر اسپیس» شناخته میشوند، محلی برای رشد و شکوفایی خلاقیت، آموزش و اجتماعسازی است. جنبش راهاندازی میکر اسپیسها به سرعت رو به رشد است. در سال ۲۰۱۶ تعداد میکر اسپیسها ۱۴ برابر تعداد آنها در سال ۲۰۰۶ بود.
- کتابدارها به شما کمک میکنند خبر واقعی را از خبر جعلی تشخیص دهید. اگرچه همگان امکان دسترسی آنلاین به محتوای معتبر و مفید در فضای مجازی را دارند، اما در عین حال اینترنت مالامال از اطلاعات غیر معتبر، جعلی و گمراهکننده نیز هست. در مقابل، کتابخانه همواره جایی برای دسترسی به اطلاعات سالم، موثق و مفیدی است که میتواند نیازهای اطلاعاتی یک فرد مشخص را برآورده کند. در واقع، این اصل و ویژگی سنتی کتابخانهها قرنهاست که خدشهای نداشته و به همین دلیل است که کتابدارها را کارشناسان سواد اطلاعاتی میدانند.
- کتابدارها شما را دقیقا به سمت آنچه نیاز دارید راهنمایی میکنند. بیتردید، گوگل یک موتور جست و جوی مؤثر است اما نتایج جست و جو در گوگل میتواند گیجکننده باشد. بسیاری از افراد نمیتوانند چطور این نتایج را بر اساس نوع محتوا (مثلا اسناد پیدیاف) یا منبع وبسایت (مثلا .gov.) غربال کنند. اما یک مکالمه کوتاه با یک کتابدار، دقیقا مشخص میکند که به دنبال چه هستید و یا این که بهترین راه استفاده از گوگل یا دیگر منابع برای یافتن آن اطلاعات، چیست.
- کتابخانهها سابقه جست و جو یا مطالعه شما را ردیابی نمیکنند تا به شما چیزی بفروشند. استفاده از گزینه «توصیههای سایت آمازون برای خرید کتاب» به شما کمک میکند تا درباره کتابهای جدید آگاهی پیدا کنید. اما این ویژگی مفید، به قیمت مخدوش شدن حریم خصوصیتان تمام میشود، چرا که اطلاعات مربوط به ترجیحات و سلایق شما در حوزه کتابخوانی، برای آمازون ارزش تجاری و اقتصادی دارد. همین اتفاق در مورد سابقه جست و جوهای شما در اینترنت رخ میدهد. به همین دلیل است که تا چند هفته پس از جست و جوی شما در مورد یک موضوع، شما کماکان آگهیهای اینترنتی درباره آن موضوع را مشاهده میکنید. اما کتابخانهها برای حریم خصوصی شما احترام قائلاند و از آن محافظت میکنند.
- کتابخانهها سانسور نمیکنند. یک ارزش بنیادین در حوزه کتابخانه و کتابداری، امکان تبادل اندیشه و نظرات به شکل آزاد و کامل، و مقابله با سانسور است. اینترنت ابزاری قدرتمند برای تشریک اطلاعات است، اما تحقق این امر، نیازمند فعالیت و تلاش مدافعان حقوق بشر و آزادی اطلاعات است. اینترنت ابزاری غیر قابل جایگزین است که برای زندگی مدرن و امروزی، ضرورت دارد؛ اینترنت در عین حال، کتابخانه نیست و نمیتواند جایگزین کار کتابدارها شود.














وبلاگی برای معرفی کتابخانه عمومی باقرالعلوم علیه السلام چناران و فعالیتهای آن برای همه فرهنگ دوستان چنارانی.